Kripto para ve blockchain teknolojisinin birçok farklı sektörde kullanım alanı bulunuyor. Bu kullanım alanlarından biri de fan (taraftar) token’lar. Fan token’lar spor kulüplerinin taraftarları ile kulüplerin etkileşime geçmesini sağlayan kripto para çeşididir. Fan token‘lar aracılığıyla taraftarlar, kulüpleri ile ilgili verilecek kararlarda söz sahibi olabilir, kulübün atacağı adımları belirleyebilir ve kulüplere maddi anlamda destek olabilirler. Tüm bunların yanında özel ayrıcalıklara da sahip olma imkanı kazanabilirler.
Fan token’ların ne olduğu, nasıl ortaya çıktıkları, yatırım aracı olup olmadığı, nasıl fiyatlandığı, dünyada ve Türkiye’de hangi kulüplerin sahip olduğu, kulüplerin bu teknolojiye yaklaşımı, geleceği ve nasıl satın alınabileceği konularını sizler için inceledik.
Fan token nedir? Hayatımıza nasıl girdiler?
Fan token’lar hayatımıza gireli ve popüler olalı 1-,5 yıl gibi bir süreden bahsediyoruz. Bu süreçte yanlış olmakla birlikte fan token’lar değerini kulüplerin birebir değeri ile eşliyor. Aslında fan token’lar değerini tamamen taraftarın etkileşiminden, kulübün başarısından, yani sosyal bir yapıdan alıyor. Şu ana kadar çıkan 100‘den fazla fan token olduğunu söyleyebiliriz. Bu fan token’ların piyasa değeri ise 500 milyon dolar seviyelerinin üzerinde seyrediyor. Fiyat hareketlilikleri ile birlikte değişen bu hacimler, her ay ortalama 4-5 yeni taraftar token’ın ekosisteme katılması ile de artış göstermeye devam ediyor.
Fan token’ları taraftarların belirli etkileşim fırsatları elde etmek için, belirli bir değer için, aynı zamanda sadakat kavramı için kulübün sahip olduğu dijital varlıkları satın alması süreci olarak özetleyebiliriz. Taraftarlar bu token’ları da kulüpleri ile etkileşime geçmek ve sunulan bazı hizmetlerden faydalanmak için kullanıyorlar.
Fan token’lar kulübe yatırım mıdır? Yoksa etkileşime geçme yöntemi midir? Ayrıca taraftar token’lar nasıl fiyatlanmaktadır?
Birçok futbol kulübünün şirketleşiyor, ancak fan token’lar kulübün şirketsel değeri ile bir ilişkisi olmayan projeler olarak karşımıza çıkıyor. Buradaki asıl değer taraftarlar ile kulüpler arasında oluşan etkileşimden kaynaklanıyor. Bundan dolayı fan token’lar kimi zaman şirketsel olarak baktığımızda şirketlerin sahip olduğu değerlemenin çok daha altında olabildiği gibi, eğer kulübün taraftar etkileşimi ve bağlılığı çok yüksek ise şirketlerin de değerinin ötesini de gözlemleyebiliyoruz. Bundan dolayı da kulüpler ile token’ların değerinin aralarında doğrudan ya da dolaylı yoldan bir ilişki olduğu söylenemez. Taraftar token’lar özetle taraftarın kulübe gösterdiği ilgi, sosyal etkileşim ve kulübün sağladığı başarılar ile fiyatlanmaktadır.
Hangi takımlar fan token’a sahip?
Globalde anlamda neredeyse 60-70 takımın fan token’ı bulunuyor. Türkiye’de ise Bitexen ve sektördeki diğer paydaşlar ekosisteme katkı sağlamak adına yerel kulülerin fan token’larını çıkarıyorlar. Türkiye’de hali hazırda Galatasaray, Fenerbahçe ve daha birçok kulübün fan token’ları bulunuyor. Bitexen ise bu sürece Adana Demirspor ile başlamış ve daha birçok kulübü de ekleyerek devam ediyor. Ekosistem kripto para ekosisteminde olduğu gibi her geçen gün canlanıyor ve taraftarların beklentileri global anlamda oluyor.
Yurt dışında örneğin Juventus‘un , PSG‘nin fan token’ları bulunuyor. Bu kulüplere baktığımızda bu yapının aynısını Türkiye’de görmek de taraftar için de umut vaat edici bir durum haline geliyor. Kulüplerinin kendileri ile iletişim kurduklarını görebilmek ve bunun ilerde değerlenebilme ihtimaline, fan token’ların değerlenme durumlarına göre takımları birbirleri ile kıyaslamalarına imkan yaratılıyor. Tüm bu süreçler de aslında hangi kulübün daha çok bir marketing, sosyal ve etkileşim değeri var görmemizi sağlıyor.
Kulüplerin türkiye’de fan token’lara yaklaşımı nasıl? Geleceği nedir?
Türkiye’deki bütün kulüplerin bu konuda bir arayışı ve bir çalışması olduğunu söylenebilir. Çünkü bir noktadan bu sektöre dahil olmak istiyorlar. Taraftarı bir anda yanınıza çok rahat çekebildiğiniz bir yapıdan bahsediyoruz. Taraftar aslında kulüp ile ilgili bir token alarak aidiyetini arttırdığını görebiliyor. Kulübe sosyal medya üzerinden yorum yapmanın ötesine geçebiliyor. Ve kulübe “Benim bir fan token’ım var ve benim görüşlerimi sana iletmem gerekiyor” mesajı veriyor.
Bu noktada taraftarın etkileşimi maça, oyuncu seçimine, stadyumda çalan müziğe, bir yere seyahat edilecekse eşlik etme gibi farklı deneyimler sunabilen bir noktaya geliyor. Bu aslında taraftarın sahip olduğu token’ın da değerin ötesine geçen bir durum olmaya başlıyor. Burada bir deneyim sahibi olma avantajı fırsatı sağlanıyor. Her token sahibi taraftar aslında kulüple bir bağlantı sahibi oluyor. Sahip olunan token taraftar ile kulüp arasında bir yol oluşturuyor. Ve bu sayede taraftar kulübe o yol aracılığıyla görüşlerini iletebiliyor. Bu da futbol kulüplerinin dikkatini çekiyor.
İlerleyen günlerde daha farklı ayrıcalıklar için farklı token’lar ortaya çıkacak. Futbol dışında espor’da görmeye başladık, başka spor sanatlarında görmeye başlayacağız, bunların hepsinin bir yapıda birleştiğini göreceğiz. Belki ileride futbol sektörünün bir token’ı olacak, basketbol sektörünün bir token’ı olacak. Hangisini takip etmeliyiz, hangisi daha başarılı, şeklinde yorumlar yapabileceğiz. Bunlara da şekil verebileceğimiz bir yapıya gidebileceğiz bireyler olarak. Daha ileride kulüplerin de bu süreçleri daha fazla benimsemesiyle fan token’ı olmayan bir kulüp taraftarların gözünde kötü bir algı bırakmaya başlayabilir duruma gelecek.
Kulüpler ile ilgili NFT projeleri ortaya çıkacak mı?
Bitexen olarak ekosistemde talep olan ve fayda sağlayacağına inandığımız her noktada çalışmalarımıza devam ediyoruz. Fan token’ların bir sonraki aşamasında ise NFT’ler geliyor. 2021 yılına damga vuran bir olay aslında NFT’ler. İlerleyen günlerde belki bir kulübün bir kupasının NFT’sine sahip olabileceğiz, belki çok güzel bir an varsa o anın bir fotoğrafı NFT’leşecek, bunun gibi çok fazla örneğimiz olabilir. Bunları NFT’leştirmeyi de düşünüyoruz. Burada önemli olan taraftarın ne istediği ve ne beklediği. Onlar neleri talep ederse biz onları NFT’leştirebiliriz.
İmzalı formaya sahip olmanın yarattığı manevi etki dijital dünyada da bu NFT’ler aracılığı ile sağlanacak. Yakın zamanda gündeme gelen Meteverse kavramı aslında insanların ikinci yaşamı, alternatif yaşamı olarak nitelendirilen bu evren, bir oyun altında ya da bir dijital ortamda sunulabilecek. İnsanlar artık sahip oldukları manevi değeri olan dijital ürünlerini bu noktalarda diğer insanlara yansıtabilecek, bu dijital ürünler manevi değerin yanında maddi değer de taşıyacak.
Fan token nasıl alınır?
Fan token’ları alabileceğimiz yerli ve yabancı birçok farklı platform bulunuyor. Bu platformlardan kripto para alır gibi fan token alımı ve yatırımı yapabilirsiniz. Bitexen üzerinde ise IEO sayfası üzerinden ön satışı yapılacak fan token’ları alabilir, bu fan token’ların ön satışlarına katılabilir ve sonrasında tahta açıldığında borsa üzerinde yine kripto para alım satımı yapar gibi alım ve satımını gerçekleştirebilirsiniz.
Yorumlar kapalı.