Vay Anam Vay, Neler Dönmüş Satoshi ya? serisinin otuz üçüncü yazısındayız. Eylül ayı boyunca %10’dan fazla değer kaybı yaşayan bitcoin (BTC), ekime hızlı bir giriş yaparak 47.000 doların üstüne çıktı. Onu izleyen ether (ETH) ise 3.200 doların üstünden el değiştiriyor.
Bu hafta yılın üçüncü çeyreğini kapatıp dördüncüsüne giriş yaptık. Üçüncü çeyreğin son haftasında yaşanan gelişmeler arasından özellikle ABD’deki madencilik tasarısına, Bitfinex’in işlemine, Çin’de yaşananlara, Compound Labs’e ve Verifone’a değinilecek.
ABD’de kripto para madenciliğiyle ilgili yeni tasarı
Demokrat Senatör Maggie Hassan ve Cumhuriyetçi Senatör Joni Ernst, ABD’nin dışında yürütülen kripto para madencilik faaliyetlerinin daha iyi denetlenebilmesi için ortak bir mevzuat tasarısı hazırladı.
Tasarıda, Hazine Bakanlığının kripto paraların dünya genelinde nasıl kullanıldığı, diğer ülkelerde ne şekillerde madencilik yapıldığı ve madenciliğin, tedarik zincirlerini nasıl etkilediği ile ilgili bilgi toplayıp, Kongre’ye rapor sunması öngörülüyor.
Mevzuatın onaylanması halinde, yabancı ülkelerde kripto para madenciliği yapan kamu ve özel sektör kuruluşların tespit edilmesi, 2016-2022 tarihleri arasında ABD’de ve diğer ülkelerde kazılmış kripto paraların dolar cinsinden değerinin bulunması ve madencilik sektörünün özellikle mikroelektronik gibi sektörlerin tedarik zincirini nasıl etkilediğinin araştırılması gerekecek.
Senatör Hassan, Senatör Ernst ile birlikte hazırladıkları tasarı hakkında, “ABD’nin rekabet gücünü artırmak için hükümetimizin kripto paraların global ekonomide oynadığı role ve diğer ülkelerin kripto paralardan nasıl faydalandığına ilişkin daha fazla bilgi toplaması gerekiyor.” dedi.
23.7 milyon dolarlık işlem ücreti ödendi
Bu haftanın başında Ethereum blockchaininde yapılan bir işlem için kripto para borsası Bitfinex’in cüzdanından 7.676 ETH’lik (o anki değeri yaklaşık 23.7 milyon dolardı) işlem ücreti ödendi.
İlk olarak The Block tarafından haber olarak aktarılan olayın, Ethereum blockchaininde şu ana kadar dolar cinsinden ödenmiş en yüksek işlem ücreti olabileceği düşünülüyor.
Olayın gerçekleştiği platform olan DeversiFi’ın ekibi, olay yaşandıktan sonra bir paylaşım yapıp işlemle ilgili detayları açıkladı.
Ethereum tabanlı bir Layer 2 protokolü olan DeversiFi, bundan yaklaşık bir ay önce bir değişikliğe gidip Londra güncellemesiyle birlikte uygulamaya girmiş EIP-1559’u kullanmaya başladı. DeversiFi ekibi bu doğrultuda Ledger gibi cüzdanlardan para yollayan müşteriler için https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo’yu kullanıp EIP-1559 ile uyumlu transaction body’leri oluşturmaya başladı.
Yapılan açıklamaya göre bu süreç sırasında kullanılan ve bu adreste bulunabilen kod, işlemlerin gas değeri tam sayı olduğunda sorunsuzca çalışıyor fakat küsuratlı sayılar denk geldiğinde sorun yaşayabiliyor. Verilen örneğe göre 33974230439,550003 gibi bir değer, ortaya 35624562649959629 gibi bir tam sayı çıkarabiliyor.
Bu ufak sorun, cüzdanında çok fazla miktarda para olmayan kullanıcılar için, başka bir deyişle çoğu kullanıcı için bir sorun teşkil etmiyor ve bu kullanıcılar işlemi yaparken yalnızca bir hata mesajı alıp, yeniden deneyerek işlemlerini gerçekleştirebiliyorlar. Fakat cüzdanında büyük meblağlar tutan kişi ve kurumlar bu sorundan doğrudan etkilenebiliyor.
DeversiFi ekibinin açıklamasına göre 27 Eylül günü öğleden sonra, DeversiFi’a daha önceden de para göndermiş bir kullanıcı, platforma 100.000 USDT gönderdiği zaman yaşanan şey de bu oldu. Sorunu fark eden DeversiFi ekibi, bir inceleme başlatmak için Ledger cüzdanlarından yapılan işlemleri geçici olarak durdurma kararı aldı.
Yapılan incelemeler sırasında, 13307440 numaralı bloğu kazan ve dolayısıyla işlem ücretini de alan madencinin, buradan aldığı ETH’leri Binance’e gönderdiği tespit edildi ve ardından Binance ile iletişime geçildi. DiversiFi ekibi ile söz konusu madenci, Binance’in iş birliği sayesinde iletişime geçti ve madenci, bu işlemden aldığı 7.626 tane ETH’i iade etti. DeversiFi, madenciye ödül olarak 50 ETH verdi.
Çinli kripto para yatırımcılarının kanalları kapanıyor
Çin Merkez Bankası tarafından geçen hafta yayımlanan bildiri, ülkede faaliyet gösteren kripto para şirketlerini harekete geçirdi.
Ülkedeki en popüler kripto para borsalarından Huobi Global, artık Çin’den yeni kullanıcı kaydı almıyor ve borsada halihazırda hesabı bulunan kullanıcıların hesaplarını 31 Aralık 2021’e kadar aşamalı şekilde kapatmaya hazırlanıyor.
Bir diğer popüler borsa olan Binance, Çin pazarında faaliyet göstermediğini ve Çinli IP adreslerine bloke koyduğunu duyurdu.
BitMart ve BiKi adlı iki kripto para borsası daha Çin’deki regülasyonlara uyum sağlayabilmek adına ülkedeki faaliyetlerini 30 Kasım itibarıyla tamamen durdurmuş olacak.
Borsalardan farklı olarak, bir kripto para cüzdanı olan TokenPocket da Reuters’ın aktarımına göre Çin pazarından çekiliyor.
Sektörün önde gelen veri platformlarından CoinGecko ve CoinMarketCap Çinli kullanıcıların erişimine kapandı. Benzer olarak, TradingView için de erişim sorunu yaşanıyor.
2016 yılında kurulan ve Ethereum blockchaininin en büyük ikinci maden havuzu olan Çin merkezli Sparkpool, regülasyonlar sebebiyle faaliyetlerini tamamen sonlandıracağını açıkladı. Onu, yine Ethereum blockchaininin en büyük dördüncü maden havuzu olan Beepool takip edecek. Bitcoin blockchaininin dev havuzlarından F2Pool’da Çin’deki müşterilerinin hesaplarını kapatma kararı aldı.
Kripto para şirketlerinden farklı olarak, Çin’in e-ticaret devi Alibaba da Merkez Bankasının bildirisini sonrası harekete geçip, platformdaki kripto para üretim cihazı satışlarını durduracağını duyurdu. Tüm bu sayılanlara ek olarak, Çin pazarındaki faaliyetlerini durdurmak zorunda kalan daha farklı kripto para şirketleri de bulunuyor.
Çin hükümeti, kripto para piyasasına karşı özellikle 2013 ve 2017 tarihlerinde engeller getirmiş, kripto paralarla yapılabilecek işlemleri kısıtlandırmış ve birçok borsanın Çin’den ayrılmasına yol açmıştı.
Geçen hafta yayımlanan bildiri ise her türlü kripto faaliyetini yasa dışı ilan etmesi sebebiyle geçmiştekilerden daha sert bir hamle olarak görülüyor.
Söz konusu bildiride sadece itibari para karşılığında kripto para almak değil, her türlü kripto para işlemini yasaklanıyor ve merkezi yurt dışında olan şirketlerin de Çin’de kripto para hizmeti veremeyeceği vurgulanıyor.
Compound Labs, güncelleme sonrası bug ile karşılaştı
Kullanıcıların borç alıp / vermek için kullandıkları DeFi platformu Compound Finance, bazı kullanıcıların anormal boyutlarda COMP elde etmesine yol açan bir bug ile karşılaştı.
Compound Labs’in Twitter hesabından yapılan açıklamaya göre 062 numaralı bir öneri kabul edilip uygulamaya konulduktan sonra platformda “sıra dışı hareketlilikler” yaşanmaya başladı.
Bir topluluk üyesi tarafından sunulan bu öneri, 27 Eylül’de yine topluluğun oylamasına açılıp, 29 Eylül’de yürürlüğe girdi. Önerinin amacı, Compound Finance bünyesindeki pazarlarda ödül olarak dağıtılan COMP’ları bir tarafta borç alanlar, öbür tarafta tedarikçiler olmak üzere iki farklı gruba ayırmaktı.
Birkaç “minör bug’ı da” giderdiği belirtilen öneri, uygulamaya konulduktan sonra Comptroller sözleşmesinde yeni bir bug’ın doğmasına yol açtı. Bunun sonucunda bazı kullanıcılar, alışılagelenden çok daha büyük miktarlarda COMP token üstünde hak talebinde bulunabilmeye başladı.
Compound Labs’in kurucusu Robert Leshner, bu olay yaşandıktan sonra bir açıklama yapıp, çoğu COMP tokenın Reservoir sözleşmesinde tutulduğunu ve Comptroller sözleşmesinde kısıtlı miktarda COMP olduğunu belirtti. Dolayısıyla yaşanan sorunun etkilerinin de “sınırlı düzeyde” olacağını belirten isim, bunun en kötü senaryoda 280.000 COMP token’ı etkileyebileceğini açıkladı.
Diğer kullanıcıların paralarının ve pozisyonlarının güvende olduğunu belirten Leshner, şu notu ekledi:
“COMP dağıtımını devre dışı bırakabilecek bir admin kontrolü ya da topluluk aracı bulunmuyor. Protokolde yapılabilecek bir değişikliğin hayata geçirilebilmesi için 7 günlük bir governance süreci gerekiyor.”
Bu sırada hem Compound Labs’in hem de Compound topluluğunun sorunu çözmek için “potansiyel adımlar” aradığı belirtildi.
Bu açıklamaların ardından, aslında hak ettiğinden çok daha fazla miktarlarda COMP almış kullanıcılara seslenen Leshner, aldığı parayı iade etmeyen cüzdan sahiplerinin vergi dairesine ihbar edileceğini açıkladı. Parayı iade edenler, aldıkları tokenların %10’unu tutabilecekler.
Verifone, kripto para işlemleri için BitPay ile anlaştı
Kripto para şirketi BitPay ile Verifone arasında yapılan iş birliği sayesinde Verifone’un ABD genelindeki ödeme terminallerinde kripto para ile işlem yapılabilecek.
Verifone’un yazılımını kullanan işletmeler, yılın ilerleyen dönemlerinde kullanılmaya başlayacak özellik sayesinde müşterilerinden kripto para ile ödeme almaya başlayabilecek.
Verifone’un finans kurumları ve perakende markalar dahil olmak üzere global çapta 600.000’den fazla işletme tarafından kullanılan altyapısı, yılda 440 milyar dolarlık işlem hacmi alıyor.
Bu altyapıyı kullanan işletme sahipleri, kripto para kabul etmeleri halinde bitcoin (BTC), ether (ETH), dogecoin (DOGE), bitcoin cash (BCH), Wrapped Bitcoin (WBTC), litecoin (LTC) ve GUSD, USDC, USDP, DAI ve BUSD’den oluşmak üzere beş farklı stablecoin ile ödeme alabilecekler.
Müşteriler, ödeme yaparken kullandıkları kripto para cüzdanını Verifone’un ödeme terminallerinden seçip, QR kodunu taratacaklar. Müşteri ödemeyi kripto parayla yaparken, işlemin mutabakatı itibari para üstünden sağlanacak.