Üretimi ve saklanması NFT teknolojisine dayanan varlıkların her geçen gün popülarite kazandığı bir dönemin içerisindeyiz. Sanat, oyun, spor ve moda gibi çeşitli alanlarda farklı uygulamalar geliştirilmesi, sektöre olan ilgiyi artırıyor. Buna paralel olarak, NFT’nin ortaya çıkış sürecindeki koleksiyonların birer efsaneye dönüşmesi de kaçınılmaz hale geliyor. CryptoPunks, bu koleksiyonlardan bir tanesi ve NFT ekosisteminin adeta ilk göz ağrısı. Peki, piksellerin yıldızı CryptoPunks koleksiyonunun hikayesi nedir?
Genel Bakış
CryptoPunks koleksiyonu, Ethereum blok zinciri üzerine kazınmış ilk NFT koleksiyonu olarak bilinir. NFTlerin temelinde bulunan ERC-721 protokolünün gelişiminde önemli bir rol almasının yanı sıra birçok sanatçıya ilham olmuştur. 10.000 adet farklı suratların yer aldığı koleksiyon, ilk NFT projelerinden olma özelliğini taşıyor.
Larva Labs
CryptoPunks NFT koleksiyonunu üretmesiyle bilinen Larva Labs; Matt Hall ve John Watkinson tarafından kuruldu. Projeye 2017 yılında başlayan ikilinin bugün bildiğimiz “kripto sanat” akımının başlamasını veya daha geniş kitlelere yayılmasını sağladını söyleyebiliriz. Larva Labs, ABD’nin New York şehrinde hizmet vermeye başladı ve tüm dünyada bilinir hale geldi.
Matt ve John’un başlattığı akım; MIT Media Lab, Harvard Business School, Google ve Microsoft başta olmak üzere önemli kuruluşların ilgisini çekti. Ayrıca, dünyaca ünlü müzayede evleri -Christie’s ve Sotheby’s- CryptoPunks açık artırmalarına ev sahipliği yaptı ve yapmaya devam ediyor.
CryptoPunks nasıl çalışır?
CryptoPunks serisinin hayata geçtiği zaman henüz ERC-721 protokolü keşfedilmemişti. Dolayısıyla, CryptoPunks akımının üzerinde çalıştığı algoritma bildiğimiz NFT projelerinin kullandığı algoritmadan farklıydı. Ethereum üzerinde çalışan birçok blok zinciri uygulamasının kullandığı ERC-20 protokolü, CryptoPunks’ın çalışmasında oldukça etkili oldu.
Buna paralel olarak, CryptoPunks koleksiyonunu, Etherscan üzerinde toplam arzıyla birlikte tıpkı bir ERC-20 token’mış gibi görüntüleyebilirsiniz.
Peki, CryptoPunks avatarlarının eşsizliği nasıl tespit edilir? Bu sorunun cevabının oldukça kıymetli olduğunu düşünüyorum. Çünkü, ERC-721 algoritmasının CryptoPunks’a dahil olmaması kafa karışıklığına sebebiyet verebilir.
Her CryptoPunks avatarı için bir referans görseli bulunur ve token sözleşmesinin içerisinde istenilen avatara ait “hash” üretilir. Hash’ler, eşsizliği sağlamak için kullanılan rastgele sayı ve harflerden oluşan kombinasyonlardır.
Görsellerin saklanabilmesi için gereken depolama alanı, yani IPFS teknolojisinin, henüz günümüzdeki haliyle gelişmemişti. Bu nedenle, avatarların hepsini içeren görsel üzerinden sıralama gerçekleşiyor.
10.000 adet avatarın bulunduğu görselde, her bir CryptoPunks’a ait bir sayı var. Ek olarak, bu sayılar, Larva Labs tarafından hazırlanan görseldeki sıraya göre hesaplanıyor. Örneğin, 8200 numaralı avatarı ifade etmek için “CryptoPunk #8200” kullanılıyor.
CryptoPunks piyasası
Yazımızın başlarında, CryptoPunks avatarlarının ERC-20 protokolünü kullanarak geliştirildiğini ifade ettik. Punk’ların, NFT pazar yerlerinde satılabilmesi için “wrapped” hale dönüşmesi gerekiyor. Bu işlem, Metamask dijital cüzdanın yardımıyla gerçekleşiyor.
Wrapped işleminin yaygınlaşması, CryptoPunks avatarlarının birçok farklı NFT pazar yerinde görülmesine neden oldu.
Toplam 10.000 adet avatar olduğunu ve bu avatarların da kendi aralarında nadirlik seviyelerine göre ayrıştığını söyleyebiliriz. Örneğin, bere takan avatarların sayısı 44 tanedir. Yani, 10.000’de 44 tane olması, bereli CryptoPunks avatarlarının nadir olmasına sebep olur. Erkek avatarların yaygın olmasına rağmen, bereli bir erkek avatarın fiyatının beresiz erkek avatarların fiyatına göre yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Bu senenin başında görülen NFT patlamasının bir benzeri geçtiğimiz aylarda tekrardan oluşmaya başladı. NFT sektörüne olan ilginin de artmasıyla beraber, CryptoPunks avatarlarının fiyatları artmaya başladı. Dünyaca ünlü müzayede evlerinden kripto ekosistemi yatırımcılarına kadar birçok sanatsever CryptoPunks akımını yakından takip ediyor. Punk avatarların güncel fiyatlanmalarını takip etmek için bir bot bile üretildi. Bağlantıya tıklayarak CryptoPunks satışlarını takip edebilirsiniz.