Türkiye’de yıllık enflasyon, Aralık ayında, önceki aylara kıyasla hızlı bir artışla yüzde 36.08 olarak açıklandı. Son bir yılda TL’nin değer kaybını gözler önüne seren bu oran, 2002’nin Eylül ayından bu yana görülen en yüksek seviye oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre tüketici fiyatları Reuters anketindeki yüzde 9’luk tahmine kıyasla aylık bazda yüzde 13.58 arttı. Enflasyonun ise yıllık bazda yüzde 30.6 olacağı tahmin ediliyordu.
Lira, enflasyon açıklamasından önce dolara karşı 13.9’dan işlem görüyordu. Para birimi, son iki aydaki çalkantılı dönemin ardından değerinin yüzde 40’ından fazlasını kaybetti.
Merkez bankasının Eylül ayından bu yana politika faizini 500 baz puan düşürmesinden sonra liranın yeni dip seviyelere gerilemesi, enflasyonun son birkaç ayda yüzde 20 civarında seyretmesine yol açtı. Ekim ayı sonlarında yayımlanan bir rapora göre Merkez Bankası, yıl sonunda enflasyonun yüzde 18.4 olacağını tahmin etti. Merkez Bankası ayrıca, fiyatları artıran nedenlerin geçici olduğunu, kısa vadeli enflasyonun çalkantılı olacağını söyledi.
Liranın değer kaybı karşısında Bitcoin ve ilgili varlıklara yönelim arttı
TL’nin volatilitesi ve artan enflasyon karşısında vatandaşlar, altın, ABD Doları ve hatta volatilitesi yüksek olmasına rağmen kripto paralar gibi başka tasarruf araçlarına yöneldi.
Blok zinciri analitiği şirketi Chainalysis’e göre TL, 2021’in dördüncü çeyreğinde dolar karşısında değer kaybetmesine rağmen TL’nin kullanıldığı kripto para alım satım hacimleri, günde ortalama 1.8 milyar dolara çıktı.
Wall Street Journal’ın haberine göre dolara eşit bir sabit coin olan Tether, Türkiye’de giderek popüler hale geldi. CryptoCompare’in bir raporunda TL’nin bu sonbaharda, Tether’e karşı en çok alınıp satılan itibari para birimi olarak dolar ve euroyu geçtiği öne sürüldü.
Türkiye’de, geçen yıl yürürlüğe giren, kripto paraların ödeme aracı olarak kullanılmaması yönündeki yönetmeliğe rağmen gelişen dijital varlıklar memnuniyetle karşılanıyor. Bilindiği üzere Tether ve diğer sabit coin’ler, Bitcoin ve Ether gibi daha volatil kripto paralarda pozisyonlara girip çıkmak için kullanılıyor.
Kripto para işlemleri günlükte rekor kırdı
Reuters istatistikleri, Türkiye’de kripto para alım satım işlemlerinin sayısının, TL’deki gerilemeyle beraber günde bir milyona kadar yükseldiğini gösteriyor. Blok zinciri izleme şirketi Kaiko’nun verisine göre, bir milyonluk işlem sayısına ilk kez bu yılın başlarında ulaşıldı. O sırada da Merkez Bankası başkanı aniden görevden alınmış ve TL’de 2021’deki ilk büyük değer kaybı tetiklenmişti.
2019 yılından beri Bitcoin ve Tether, TL işlemlerinde kullanılan en popüler kripto paralar. Son dönemde yetkililer, Türkiye’nin kripto para piyasasındaki yükselişine daha fazla dikkat eder halde. 2021’in Eylül ayında dönemin Maliye Bakanı Yardımcısı Şakir Ercan Gül, dijital para konusunda bir yasa hazırlığı olduğunu söyledi. TBMM’de düzenlemelerle ilgili çalışmalar sürerken ilgili yasanın son şeklini almasının yakın olduğu belirtiliyor.
Bitcoin, Türkiye’nin döviz krizini nasıl düzeltebilir?
Bitcoin’in 21 milyonluk sınırlı arzı ve merkezi olmayan yapısı, onu Türk Lirası ve hatta Federal Rezerv’in kurulduğu 1913’ten bu yana satın alma gücü giderek azalan ABD Doları gibi diğer para birimlerine kıyasla etkili bir değer deposu haline getirdi. Fed yöneticilerinin giderek alışılmadık para politikaları arayışına girmesiyle dolar, son 40 yılda değerinin neredeyse üçte ikisini yitirdi.
Alternatif kripto paralar
Enflasyon, yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada bir problem. Geçtiğimiz ay ABD’de yüzde 7 ile son 40 yılın rekor enflasyonu açıklanmıştı. Enflasyondaki bu durdurulamaz gibi görünen artışla beraber Bitcoin ve diğer kripto paralar öne çıkıyor. Bitcoin, açıkça büyük bir değer deposu olduğunu kanıtlıyor. Öte yandan kripto para alanında daha fazla varlık, uzun vadede yüksek getiri potansiyeli taşıyor.
Ethereum (ETH)
İlk göze çarpan alternatiflerden Ethereum (ETH), akıllı sözleşmeler ve merkezi olmayan uygulamaların sansür edilemez şekilde yazılmasına ve çalıştırılmasına imkan veren bir yazılım platformudur. Ethereum, piyasa değeri bakımından Bitcoin’in ardından ikinci en büyük kripto paradır fakat birim fiyat anlamında bir numaralı kripto paranın oldukça gerisinde. ETH’nin piyasa değeri, Bitcoin’in yarısından daha az ve 27 Ocak 2022 itibari ile 2 bin 400 dolardan işlem görüyor.
Polkadot (DOT)
Polkadot (DOT), diğer blok zincirleriyle entegre olmayı amaçlayan türünün tek örneği bir platformdur. Proof-of-Stake’e dayalı olan Polkadot protokolü, izin gerektiren ve izin gerektirmeyen blok zincirlerini birbirine bağlayarak sistemlerin tek bir çatı altında iş birliği yapmasına olanak tanır. Polkadot’un temel bileşeni, ağın birlikte çalışabilirliğini sağlayan Relay Chain’dir.
Ethereum’un kurucularından biri olan Gavin Wood’un kurduğu Polkadot, 27 Ocak 2022 itibari ile yaklaşık 18 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip.
Bitcoin ve Ethereum’a göre daha volatil olan Polkadot, uzun vadede daha fazla büyüme potansiyeli barındırıyor.
Benzer şekilde Solana (SOL), Cardano (ADA), Polygon (MATIC) gibi diğer kripto paralar da güçlü temeller, yol haritaları, ekipler ve tekniklere sahip. Bununla birlikte amaç, enflasyona karşı korunmak olduğundan projelerin hedeflerini gerçekleştirmeleri ve kripto para piyasasında volatiliteyi saf dışı bırakmak için yatırımlar orta ve uzun vadeli olarak yapılmalıdır.
Son söz
Bahsedilen yaygın bilinirliğe sahip projeler dışında “Gem” olarak adlandırılan, yüksek potansiyel taşıyan projeler de gün geçtikçe Türk yatırımcıların daha fazla dikkatini çekiyor ve yatırımcılar, bu projelere erken yatırım yapma fırsatı sunan, güvenli platform arayışlarını artırıyor. Bu noktada dünyanın en büyük altcoin borsası olan KuCoin gibi yüksek popülerliğe sahip global platformlar öne çıkıyor. Türkiye’deki yatırımcılar, yüksek yatırım getirisi arayışında borsalar arasında genellikle ilk kez KuCoin‘de listelenen kaliteli ve başarılı projelere aktif olarak dahil oluyor.
Geçmişe bakıldığında TL’deki düşüşün son bulacağı yönünde bir öngörü olmadığından dolayı, hükümet kripto para düzenlemelerini daha da sıkılaştırmadığı sürece, kripto paraların yaşam standartlarının korunması konusunda büyük rol oynaması bekleniyor.
