Kripto para borsalarında hangi emir türleri kullanılır, nasıl emir verilir? hangi borsa emirleri kullanılır. Kripto borsa emir çeşitleri neler?
Kripto para borsalarında alım satım yapmanın birçok farklı türü vardır. Kendi yatırım stratejinize göre borsalara ilettiğiniz ve emir defterine işlenen isteklere borsa emri denir.
Kripto para piyasası, geleneksel birçok piyasanın aksine hiç kapanmayan, küresel ve her an büyük fiyat değişimlerinin yaşanabileceği bir piyasadır. Borsa emirleri, borsayı takip edemediğiniz durumlarda (örneğin uyuduğunuz veya uçuşunuz olduğu zamanlar) işlem yapmanıza ve kârınızı koruyup, zararını kesmenize olanak sağlar.
Bu yazımızda kripto para borsalarında yaygın olarak kullanılan emir türlerini ele alacağız.
Piyasa Emri
Borsalardaki en temel emir türü olan ve yaygın olarak kullanılan piyasa emri, bir kripto parayı anında ve mümkün olan en iyi fiyattan satın almak veya satmak için verilen emirdir.
Piyasa emri, emir defterindeki en iyi teklifler ile eşleştirilir ve emre uygun alıcı veya satıcı bulunması halinde hemen gerçekleştirilir.
Yatırımcılar, piyasa emrini işlem süresinin öncelik olduğu zamanlarda gerçekleştirir ve fiyatın düşmesini veya çıkmasını beklemeden, anlık olarak işlem yaparlar. Fiyatın süreden öncelikli olduğu durumlarda ise genellikle limit emri kullanılır.
Limit Emri
Limit emri, yatırımcıların bir kripto parayı kendi belirledikleri bir fiyattan almasına veya satmasına olanak sağlar. Bu emir türü, kripto paranın yatırımcı tarafından belirlenen fiyata gelmesi halinde gerçekleşir, aksi halde ise geçersiz olur.
Stop Emri
Kripto para piyasası, dalgalanması yüksek bir piyasadır. Yalnızca birkaç dakika içerisinde bile yüzde 10’u geçen fiyat değişimleri görülebilmektedir. Stop emri, yatırımcıları izledikleri stratejilere bağlı olarak ani fiyat düşüşleri veya yükselişlerine karşı korur.
Stop emirleri, hemen emir defterine işlenmez. Stop satma emri, emir verilen kripto para tetikleme fiyatına gerilediğinde emir defterine aktarılır ve o noktadan itibaren bir piyasa emri haline gelir. Daha sonra en iyi tekliften satma işlemi gerçekleştirilir.
Kısa pozisyon sahibi olan yatırımcılar, piyasanın bekledikleri yönde hareket etmemesi ve yükselmeye başlaması halinde stop satın alma emrini kullanabilir. Benzer şekilde emir verdikleri kripto para tetikleme fiyatını geçtiğinde emir işleme alınır ve en iyi tekliften satın alma işlemi tamamlanır.
Stop emri, piyasanın ani düştüğü veya yükseldiği durumlarda verilen emri atlayabilir ve geçersiz hale gelebilir. Bu nedenle tetikleme fiyatıyla işlem fiyatının arasını biraz açmak, yatırımcılar için faydalı olacaktır.
Stop-limit Emri
Stop-limit emri, stop emri ve limit emrinin birleştirildiği bir emir türüdür. Stop emrinden farklı olarak bu emir türü, tetiklendiğinde bir piyasa emrine değil, limit emrine dönüşür. Hem alım hem de satım için stop-limit emri verilebilir.
Yatırımcılar, stop-limit emri vermek istediklerinde bir stop fiyatı ve limit fiyatı belirler. Emir verdikleri kripto para stop fiyatına geldiğinde emir tetiklenir ve kripto paranın limit olarak belirlenen fiyata da ulaşması halinde tam olarak limit fiyattan işlem yapılır.
Tıpkı stop emri gibi stop-limit emri de, piyasanın hızlı hareket ettiği durumlarda çalışmama riski taşır. Kripto paranın limit fiyatı hızlı geçmesi halinde emir kısmi olarak gerçekleşebilir veya hiç gerçekleşmeyebilir.
Trailing stop Emri
Trailing stop emri, stop emrine benzer olarak emir verilen kripto paranın tetikleme fiyatına ulaşması halinde işleme alınır ve bir piyasa emrine dönüşür.
Trailing stop emrini klasik stop emrinden ayıran şey, stop fiyatının kripto para fiyatını izlemesidir. Uzun pozisyon alan bir yatırımcı, kâra geçtiği durumlarda limit emri vermek yerine mümkün olan maksimum kârı almak ve kârını korumak isteyebilir. Bu durumda yatırımcı, trailing stop emrini kullanarak stop fiyatını değil, stop fiyatı ve mevcut fiyat arasındaki “mesafeyi” belirler. Kripto paranın fiyatının yükselmesiyle birlikte stop fiyatı da yükselir, düşüşe geçmesi halinde ise stop fiyatı olduğu yerde kalır ve stop fiyatına gelindiğinde işlem gerçekleştirilir. Bu şekilde yatırımcı, hem olası bir düşüş trendine karşı korunur hem de kârını korur.
Kısa pozisyon alan yatırımcılar da trailing stop emrini kullanarak kripto paranın beklenmedik bir yükseliş göstermesi halinde stop fiyattan alım yapabilirler. Kârı korumayı amaçlayan bu emir türü, bu nedenle genellikle piyasaya giriş yapıldığında değil, kâra geçildiği zaman kullanılır.
One cancels the other (OCO) Emri
OCO, birkaç emri aynı anda verebileceğiniz bir tür koşullu emirdir. OCO, stop ve limit emirlerini birleştirir. Bir emrin kısmen veya tamamen gerçekleşmesi, diğer emirlerin iptal edilmesiyle sonuçlanır.
Örneğin bir yatırımcı, BTC 50 bin dolarda seyrederken 52 bin dolara limit satış emri ve 48 bin dolara stop satış emri koyabilir. BTC’nin 48 bin dolara gerilemesi halinde stop emri gerçekleştirilir ve limit satış emri geçersiz olur.
OCO emrindeki emirlerden birinin yatırımcı tarafından ve manuel olarak iptal edilmesi, diğerlerini de otomatik olarak iptal etmez. Böyle bir durumda diğer emirler de manuel olarak iptal edilmelidir.
Fill or kill (FOK) Emri
Genellikle yüklü miktarlar ile işlem yapan yatırımcılar tarafından kullanılan bu emir, emrin belirlenen fiyattan hemen ve tamamen gerçekleşmesini, aksi halde iptal edilmesini şart koşar. Yani bir yatırımcı 5 BTC satın alma emri verdiğinde bu miktar, ya anlık olarak ve tamamen satın alınır ya da iptal edilir. Kısmi olarak işlem gerçekleştirilmez.
Immediate Or Cancel (IOC) Emri
FOK emrine benzer olarak bu emir, emrin belirlenen fiyattan hemen gerçekleşmesini talep eder. IOC emri, FOK emrinden farklı olarak emrin tamamen gerçekleşmesini şart koşmaz. Emir hemen ve kısmen de olsa gerçekleştirilir, kalanı iptal edilir.