Harmony, gelişmiş sharding mekanizması kullanarak yüksek hız ve ölçeklenebilirlik sunan bir blockchain ağıdır. Ağın temelini oluşturan ve işlemlerden yönetişime birçok alanda kullanılan tokenine ise ONE denir.
Harmony’nin asıl misyonu, güvenlik ve merkeziyetsizlik gibi konularda taviz vermeden ölçeklenebilirliği artırmak ve bir blockchain için kritik görülen tüm unsurlar arasında denge sağlamaktır.
Düşük gecikme ve işlem ücretiyle yüksek çıktı sunmayı vadeden Harmony, bu nedenle geleceğin merkeziyetsiz ve güvene dayalı olmayan ekonomilerinin temelini atma konusunda büyük önem taşıyor.
Harmony kimin tarafından geliştirildi?
Mayıs 2019’da Binance Launchpad’de başlatılan Harmony, mevcut durumda CEO görevini üstelenen Stephen Tse tarafından kuruldu. Kriptografik protokoller konusunda uzmanlaşan Tse, kariyeri boyunca Microsoft, Google ve Apple gibi birçok şirkette görev aldı.
Tse, Harmony projesine ise 2017 yılında başladı. Projenin kurucu üyeleri arasında daha önce Google, Apple, Microsoft ve Amazon’da çalışmış kişiler yer alıyor.
Harmony’yi diğerlerinden ayıran ne?
Harmony’yi diğer blockchain ağlarından ayıran başlıca özelliği, kullandığı sharding mekanizmasıdır. İlk olarak Zilliqa blockchain’i tarafından kullanılan bu mekanizma, blockchain ağını shard olarak tanımlanan daha küçük ve ayrı, fakat aynı zamanda da birbirine bağlı kısımlara bölüyor.
Shard’ların tüm blockchain ağının durumunu sakladığı Zilliqa’dan farklı olarak, Harmony’deki shard’ların ise blockchain durumunun tamamını saklamasına gerek yok. Harmony blockchain’i, yalnızca işlemleri onaylayan düğümleri değil, blockchain durumunu da shard’lara ayırarak daha düşük kapasiteye sahip cihazlara düğüm olma imkanı tanıyor.
Ağın hem işlem hem de mutabakat katmanlarını shard’lara ayırması, paralel işlem yürütme kapasitesini ve dolayısıyla işlem hızı ve ölçeklenebilirliği önemli ölçüde artırıyor.
Harmony, Değişken Rastgele İşlev (VRF) ve Doğrulanabilir Gecikme İşlevi’ne (VDF) dayalı bir dağıtık rastgelelik oluşturma algoritması kullanıyor. Bu algoritma ağ doğrulayıcılarının, yani düğümlerin rastgele olarak atanmasını ve shard’lara dağıtılmasını sağlıyor. Öngörülebilir olmayan ve etkilemenin mümkün olmadığı bu sistem, ölçeklenmeyi artırırken ağ güvenliğini de koruyor.
Blockchain ağı, Etkili Hisse İspatı (EPoS) adlı bir mutabakat mekanizmasına sahip. EPoS mekanizmasında ağa belirli miktarda ONE stake eden kullanıcılar düğüm olabiliyor ve eş zamanlı olarak işlem doğrulayabiliyorlar. Toplam işlem çıktısı ise shard sayısıyla doğru orantılı olarak artış gösteriyor.
Düğüm olmak için stake edilmesi gereken kripto para miktarı, toplam staking hacmine dayalı olarak düzenleniyor. Böylece kötü amaçlı katılımcıların tek bir shard’a yoğunlaşmaları ve kontrolü ele geçirmeleri önlenerek ağ güvenliği sağlanıyor.
Shard’lar arası iletişim ise ağın yönlendirme protokolü Kademlia ile sağlanıyor. Düğümler yalnızca en yakınındaki shard’lara bilgi gönderiyor ve bilginin tüm shard’lara gönderilme ihtiyacı ortadan kalkıyor.
Harmony’nin teknolojisi, mutabakat mekanizmalarından bağımsız olarak diğer blockchain ağlarıyla da veri paylaşmayı, diğer ağlardaki düğümlerin işlemleri onaylamasına izin vererek mümkün kılıyor. Bu işlev, özellikle de uluslararası ödemeler ve kripto paraların alınıp satılmasını kolaylaştırma konusunda büyük önem taşıyor.
ONE ne işe yarar?
ONE, Harmony ekosisteminde birçok eylemin gerçekleştirilmesinde araç olan bir kullanım ve yönetişim tokenidir.
Blockchain’de düğüm olmak isteyen katılımcıların belirli miktarda ONE stake etmesi, yani ağa belirli bir süre boyunca kilitlemesi gerekir. ONE stake edenlere ağa sundukları katkı için ödül ve buna devam etmeleri için teşvik olarak ONE hediye edilir.
ONE token, buna ek olarak ağda gerçekleştirilen işlemlerin veya saklama satın almanın ücretini ödemek için de kullanılıyor.
Aynı zamanda bir yönetişim tokeni olan ONE, ağda yapılacak değişiklik ve güncellemeler için sunulan tekliflerde sahiplere oy hakkı veriyor. Her bir ONE token, bir oy hakkına denk geliyor.
Yalnızca seçilen doğrulayıcılar teklif öne sürebiliyor, diğer doğrulayıcılar ise teklif sunamasalar da, bu teklifler için oy kullanabiliyor.
ONE nasıl satın alınır?
ONE, Şubat 2022 itibarıyla yerli bir kripto para borsasında listelenmiyor. Kripto parayı Binance üzerinde TRY paritesiyle alıp satmak ise mümkün.
Kripto paranın listelendiği diğer merkezi borsalar arasında Gate.io, Bybit, Huobi, Crypto.com ve HitBTC yer alıyor.
ONE, bunun yanı sıra merkeziyetsiz borsalar PancakeSwap ve ViperSwap üzerinde de alınıp satılabiliyor.