Free TON, topluluk odaklı bir şekilde yoluna devam ediyor.
Free TON ekosistemi, Mayıs 2020’de Durov kardeşlerin açık kaynaklı Telegram Open Network (TON) ağı üzerinde piyasaya sürüldü. Free TON, bu ekosistemin yaratıcıları olan Telegram kurucuları Durov kardeşler olmadan direkt olarak topluluğun desteği ve katılımı ile büyümeye devam ediyor. İlk başta kullanıcı katılımı düşük olsa da topluluk büyümeye devam etti. Günümüzde ekosistemde 3.700’den fazla geliştirici bulunuyor ve DeFi projelerinin rekor kırdığı şu günlerde platform 1 yılda kısa sürede inanılmaz bir büyüme elde etti. 12.000’den fazla fazla şirket ve birey bir yıldan kısa sürede merkezsizlik bildirisini imzalayarak buna katkı sağladı. 50 farklı ülkeden 34.000’den fazla kullanıcı topluluk üyesi oldu. Projenin sermayesi ise oldukça düşük ve Free TON birim fiyat olarak 0,3-0,5 dolar arasında değişiyor. Bunun piyasa değeri ise 200 milyon dolar seviyelerinde. Free TON topluluğu milyar dolarlık piyasa değerine kısa sürede ulaşılacağından ise emin. Aslında demokrasi ve topluluğun kendini yönetmesi fikri kripto para topluluğunda yeni değil. Tabii ki blockchain projelerinin çoğunun bunu savunmasının arkasındaki bir diğer sebep sansüre karşı direnç ve güvenlik olarak da biliniyor. DASH kripto para birimini ele almak gerekirse bunun %10’u topluluk tarafından onaylanan projeler için harcanıyor. Bu benzer bir prensip olarak görülmekte ve Free Ton çok daha demokratik olsa da bu görüş projenin temel hedefi olarak görülüyor. Projenin kurucuları ise her şeyin para ile ilgili olmadığını ve amacın bu sefer internetin, finans sektörünün ve iletişimin özgürlüğü olduğunu vurgulamakta. Birçok kişi söz konusu projenin Telegram’ın müşteri tabanlı olmadan büyüyeceğinden endişe etse de eleştirmenler burada yanıldı. Özgür ve merkezsiz internet ile ödeme projesi tahmin edilebileceği gibi herkesin ilgisini çekti ve token dağıtım modeli de projeye çok daha fazla kullanıcı getirdi. Free TON, Kimseye Ait Olmayan Bir Proje ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, geçtiğimiz yılın mart ayında henüz piyasaya sürülmemiş GRAM tokenlerinin menkul kıymet olduğunu iddia etti. SEC, buna ek olarak TON ağının GRAM tokenlerinin piyasaya ikinci kez giriş yapabilme ihtimalini de dolandırıcılık olarak nitelendirdi. Free TON tokeni ise açık kaynaklı TON ağının kodunu temel alsa da Durov kardeşlerden çok daha farklı bir hedefe sahip. 300’den fazla kripto para ile al-sat yapmak, lending ve staking’den kazanç sağlamak için bu linkten Binance’ye üye olabilirsiniz. Free TON, blockchain teknolojisini temel alan devasa bir ekosistem. Bu ekosistem içerisinde akıllı kontratları oluşturabilir ve merkezsiz uygulama olarak bilinen uygulamalara adım atabilirsiniz. Free TON blok gezgini ise blockchain ağında ilk günden bu yana 34 milyondan fazla işlem yapıldığını ortaya koymakta. Kıyaslama yapmak gerekirse Polkadot ağında ilk gününden bu yana 859.000 işlem yapıldı. TON blok hızının ortalaması her geçen gün daha da hızlanıyor ve bunun 0,2 saniyeye ulaştığı söylenebilir. Bu esnada Free TON tabanlı DApp’lerin sayısı 60’ı aştı ve an itibarıyla 41.500 akıllı kontrat aktif bulunuyor. Free TON, diğer DEFI projelerine kıyasla birçok kilit farklılığa sahip. Bunların ilki ve en temeli ise çoklu mimarisi ve sharding teknolojisi sayesinde elde edilen düşük gecikmeli sonlandırma ve aktarım yüzdesine sahip blockchain ağı. İkinci farklılık ise akıllı kontrat platformu olarak biliniyor. Her bir hesabın kendisine özel akıllı kontratı var ve bu da herhangi bir alanda merkezsiz uygulamaların kullanımı için gerçek bir alan ortaya koymakta. Projenin aynı zamanda uçtan uca merkezsizlik (E2ED) teknolojisi içerisinde yer alan DeBots özelliği süper basit etkileşimlerin yolunu açıyor. Aşağıdaki ekran görüntüsünde de kullanıcı ve akıllı kontrat arasındaki etkileşim, merkezsizlikten hiçbir ödün (Web3’ün aksine) vermeden gerçekleştirilirken görülebilmekte. Dikkat çeken bir diğer altyapısal çözüm ise bu blockchain ağının TIP-3 temelli tamamen dağıtık token özeliğine sahip olması. ERC-20 standardına ait tokenlerin aksine TIP-3 ve TIP-2 dağıtık hizmeti size cüzdanınıza özel eşsiz bir isim veriyor. 
“Biz sadece blockchain kullanıcı tecrübesini çok basit bir şeye dönüştürmek istiyoruz. Cüzdan oluşturmak için sadece merkezsiz bir tarayıcı açmanız ve işlem yapmak için ise bir botla iletişime geçmeniz yeterli olmalı.”
Free TON üyeleri hiç kimsenin merkezi bir ekosistem üzerine merkezsiz bir ekosistem kuramayacağını biliyor. Free TON topluluğu içerisinde merkezsiz uygulamaların artık sadece havalı bir kelime olmadığı ancak gerçek bir yazılıma dönüştüğü bir ekosistem kurmak istiyor. Peki bu merkezsiz karar verme mekanizması nasıl çalışıyor? Proje toplamda 5 milyar TON Crystal tokeni piyasaya sürdü ve bunlar katılımcılar tarafından üç kategoriye göre alınabilmekte. Bunların %10’u geliştiricilere, %5’i ağ onaylayıcılarına, %85’i ise sermaye sağlayıcılarına aktarılıyor. Buradaki %85’lik tokan miktarını eşit dağıtmak için ise yarışmalardan oluşan bir sistem oluşturuldu ve bütün proje katılımcıları bir fikir için oy kullanabilmekte. Seçilen bir jüri ise final kararı veriyor ve her bir yarışma böylelikle sona erdiriliyor. İsteyen herhangi bir kişi veya şirket yarışmaya katılmak için ortaklık teklifi yayınlayabilir. Topluluk üyelerinin de bundan faydalanabilmesi için bu teklifler hem sektörün devlerinden hem de topluluk katılımcılarından gelebilmekte. Örnek vermek gerekirse Aralık 2020 döneminde en büyük kripto para borsalarından Changelly yeni bir ortaklık teklifi verdi. Ağ üzerindeki toplam ortaklık anlaşması 1.450.000 Ton Crystal içeriyor ve bu mevcut orana göre yarım milyon ABD dolarına denk geliyor. Teklif ise şu an için görüşülme aşamasında. Free Ton tabanlı fikirler ve teklifler şimdiden birçok ortak şirket tarafından ele alınmakta. Certus.one, Bitscale Capital, Chorus, Everstake, MTX Connect, Broxus, =nil; Foundation, MinerGate, Mix Bytes, Dokia Capital, Rising Phoenix Ventures, P2P Validator, IoT on TON, Kuna exchange, Smartpool madencilik havuzu, Block Rock Staking, Robonomics, Cyber Way, CEX borsası ve diğerleri bunlara örnek gösterilebilir. Her gün onlarca katılımcı (hem bireysel hem şirket olarak) projeye giriş yapıyor. Free TON kullanıcıları ise şimdiden 50’den fazla ülkeye ulaştı ve bunlar arasında Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Çin, Kore, Meksika ve Avrupa ülkeleri yer alıyor. Free TON topluluğu 2021 yılının son günü itibarıyla 50 milyon kullanıcıya ulaşılacağını düşünmekte. Buna ek olarak ağdaki DApp’lerin sayısının ise binlere kadar çıkacağı tahmin ediliyor. Bunun başarılı olup olmayacağı ise direkt olarak topluluk fikirlerinin uygulanma derecesine bağlı olarak değişebilir. Free TON, Durov kardeşlerin katılımı olmadan işte tam olarak bu şekilde büyümeye devam ediyor. Haberlerimizi Telegram kanalımızdan, Instagram, Facebook, Twitter hesaplarımızdan ve Youtube kanalımızdan takip edebilirsiniz.